Ustawa z dnia 27 października 2022 r oku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku weszła w życie z dniem 4 listopada 2022 roku, z wyjątkiem art. 35, który wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2024 roku, a zmienia w art. 8 w pkt 6 i w art. 58 w ust. 5 Ustawy Prawo energetyczne wyrazy „okresów zagrożenia” na „okresów przywołania na rynku mocy”.
Ustawa różni się jednak nieco od pierwotnego projektu. W jakim zakresie? O tym poniżej.
W najwcześniejszej uwzględnionej autopoprawce przewidziano nałożenie obowiązku informacyjnego na podmioty uprawnione (w tym przedsiębiorstwa obrotu), którego celem jest powiadomienie odbiorców energii elektrycznej objętych projektowanymi rozwiązaniami o wpływie ustawy na cenę energii elektrycznej (art. 4, wzór informacji ma określić Minister właściwy ds. energii na stronie BIP jego urzędu, a informacje tą należy dołączyć do wszystkich faktur za energię odebraną w 2022 i 2023 roku).
Istotną zmiana jest znaczne zawężenie zakresu stosowania ustawy i uznania za odbiorców uprawnionych mikro, średnich i małych przedsiębiorców. Pierwotnie w projekcie, wyliczeniu odbiorców uprawnionych w art. 2 pkt 2 b znajdowało się odwołanie do „energii elektrycznej zużywanej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej”, a w aktualnym brzmieniu Ustawy jest to energia elektryczna zużywana na potrzeby podstawowej działalności gospodarczej”.
Moim zdaniem trudno będzie rozdzielić w większości przypadków, jaka część energii rzeczywiście będzie zużywana właśnie na potrzeby podstawowej działalności gospodarczej odbiorców, przy czym to właśnie sami odbiorcy proporcje te wskazują w oświadczeniach składanych na podstawie art. 5 Ustawy.
Wzór oświadczenia ma zostać określony w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wzoru oświadczenia odbiorcy uprawnionego, którego projekt jest obecnie na etapie opiniowania (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12366004).
Warto wspomnieć, że zgodnie z art. 2 pkt 2b Ustawy za odbiorcę uprawnionego uważa się (…) przedsiębiorcę będącego mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim przedsiębiorcą w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24, 974 i 1570), w zakresie, w jakim zużywa energię elektryczną na potrzeby podstawowej działalności.
Powstaje zatem pytanie, czy odbiorcą uprawnionym w rozumieniu art. 2 pkt 2b Ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku może być wyłącznie odbiorca końcowy w rozumieniu Ustawy Prawo energetyczne? Czy może być to również wytwórca , którego podstawową działalnością jest wytwarzanie energii, czy OSDn, którego podstawową działalnością jest dystrybucja energii i na ten cel nabywa energię?
Niestety odpowiedź na powyższe wydaje się przecząca, a to z uwagi na definicję umowy sprzedaży energii elektryczne zawartą w art. 2 pkt 6 lit. b Ustawy, zgodnie z którą umowa sprzedaży energii elektrycznej to umowa, której przedmiotem jest sprzedaż energii elektrycznej z gwarancją fizycznej dostawy tej energii, zawartą (…) między przedsiębiorstwem energetycznym wykonującym działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną albo wytwórcą energii elektrycznej a odbiorcą końcowym w rozumieniu art. 3 pkt 13a ustawy – Prawo energetyczne.
Ilekroć zatem ustawa odnosi się do regulowania ceny w umowie sprzedaży energii elektrycznej, chodzi o umowę zawartą przez odbiorcę końcowego.
Nie sposób przy tym nie zauważyć luki w tym zakresie dotyczącej umowy kompleksowej. Ustawa nie zawiera analogicznej, swoistej definicji, odwołując się do art. 5 ust. 3 Ustawy Prawo energetyczne, który nie zawiera już zawężenia podmiotowego stron takiej umowy (czy odbiorcą uprawnionym może być zatem również odbiorca nie będący odbiorcą końcowym, pobierający energię elektryczną na podstawie umowy kompleksowej?).
Zmianie uległy także terminy, w jakich stosowana ma być cena maksymalna, gdyż wprowadzono rozróżnienia w art. 3 ust. 2 i ust. 3 projektu ustawy, zgodnie z którymi:
„2. W przypadku odbiorców uprawnionych, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. b–d:
1) którzy po dniu 23 lutego 2022 r. zawarli umowę sprzedaży, o której mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne albo umowę kompleksową, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne lub
2) którzy po dniu 23 lutego 2022 r. dokonali zmiany warunków umowy sprzedaży, o której mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne lub umowy kompleksowej, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne w zakresie ceny energii elektrycznej zawartej z podmiotem uprawnionym przed tym dniem, lub
3) których umowy sprzedaży, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne albo umowy kompleksowe, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, przewidują określanie ceny energii elektrycznej na podstawie wyboru przez odbiorcę końcowego terminu zakupu energii elektrycznej na giełdzie towarowej w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych
– cenę maksymalną stosuje się również do rozliczeń z tymi odbiorcami obejmujących okres od dnia zawarcia przez nich tej umowy lub wejścia w życie tej zmiany lub określenia ceny do dnia 30 listopada 2022 r.
3. Podmiot uprawniony, który po dniu 23 lutego 2022 r. zawarł z odbiorcami uprawnionymi, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. b–d, umowę sprzedaży, o której mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne, albo umowę kompleksową, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, w zakresie dostawy energii elektrycznej do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, dokonuje z tymi odbiorcami rozliczeń wynikających ze stosowania ceny maksymalnej proporcjonalnie, w miesięcznych ratach, w okresie do dnia 31 grudnia 2023 r.”
Co to oznacza?
Odpowiedź zawiera art. 5 Ustawy. Zgodnie z jego ust. 2 oświadczenie składane przez odbiorcę uprawnionego składa się na piśmie w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie do dnia 30 listopada 2022 roku. Zgodnie z ust. 5 niezłożenie przez odbiorcę uprawnionego oświadczenia w tym terminie, uprawnia sprzedawcę do niestosowania wobec tego odbiorcy ceny maksymalnej. Natomiast zgodnie z ust. 6 złożenie oświadczenia po upływie ww. terminu zobowiązuje sprzedawcę do stosowania wobec tego odbiorcy ceny maksymalnej ze skutkiem od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono oświadczenie.
Zatem odbiorcy, którzy chcą skorzystać z „wstecznego” rozliczenia po cenie maksymalnej muszą złożyć oświadczenia do 30 listopad 2022 roku. Złożenie oświadczeń po tym terminie powoduje bowiem możliwość skorzystania z preferencyjnej ceny wyłącznie na przyszłość.
Autor:
Adwokat Agnieszka Grzywacz