Dnia 10 listopada 2022 roku weszło w życie ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 8 listopada 2022 r. w sprawie sposobu obliczania limitu ceny [dalej: Rozporządzenie], wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w Na podstawie art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku [dalej” Ustawa].
Na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (https://www.gov.pl/web/premier/rozporzadzenie-w-sprawie-sposobu-obliczania-limitu-ceny) wskazano główne przyczyny, które – zdaniem rządu – uzasadniały konieczność ustawowego ograniczenia zysków niektórych przedsiębiorstw energetycznych: „Obecnie wysokie ceny energii elektrycznej generują znaczące (niewspółmierne) zyski finansowe dla niektórych wytwórców i przedsiębiorstw obrotu. Stanowi to duże obciążenie dla gospodarstw domowych, małych i średnich przedsiębiorstw oraz przemysłu, a w dłuższej perspektywie może spowodować znaczące szkody społeczne i gospodarcze. Obserwowane obecnie wysokie ceny energii elektrycznej, wzrastające od 2021 r., osiągnęły rekordowe poziomy w następstwie rosyjskiej agresji na Ukrainę.”
Wnioskodawcą projektu Rozporządzenia, zdaniem rynku pogrążającego polską energetykę, był Minister Klimatu i Środowiska. Projekt zgłoszono do Rządowego Centrum Legislacji 7 listopada 2022 roku, więc jego „analiza” przez rządzących trwała zaledwie jeden dzień…
Z całą pewnością dotknięte tą regulacją podmioty zmuszone będą analizować ją znacznie dłużej, podobnie do wcześniejszych, niejasnych i niejednoznacznych, przepisów samej ustawy.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 Ustawy odpis na Fundusz przekazywany przez wytwórców energii elektrycznej oraz przedsiębiorstwa obrotu, stanowi iloczyn wolumenu sprzedaży energii elektrycznej oraz dodatniej różnicy średniej ważonej wolumenem ceny rynkowej sprzedanej energii elektrycznej oraz średniej ważonej wolumenem limitu ceny sprzedanej energii elektrycznej, określanych na dzień obliczenia odpisu na Fundusz. Odpis ustala się zgodnie ze wzorem zawartym w ust. 2 tego przepisu, jednakże to właśnie oczekiwane Rozporządzenie określa sposób obliczania limitu ceny dla wytwórców energii elektrycznej, w podziale na technologie wytwarzania energii elektrycznej oraz dla przedsiębiorstw obrotu.
Limit ceny, zgodnie z § 2 Rozporządzenia, ustala się odrębnie dla wytwórcy energii elektrycznej:
1) dla wytwórcy wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, biopłyny, odpady i paliwa gazowe, gdzie dla jednostek wytwórczych:
- korzystających z systemu aukcyjnego i dla wolumenu energii elektrycznej sprzedawanej przez te jednostki poza systemem aukcyjnym limit ceny stanowi cena zwycięskiej oferty podlegająca corocznej waloryzacji;
- niekorzystających z systemu aukcyjnego limit ceny stanowi cena referencyjna w rozumieniu Ustawy o OZE, obowiązująca w dniu obliczania odpisu na Fundusz;
- z pkt a) i b) w odniesieniu do wolumenu energii elektrycznej objętego umową sprzedaży energii elektrycznej obejmującą instrumenty finansowe zabezpieczające przychody wytwórcy energii elektrycznej oraz koszty zakupu energii elektrycznej odbiorcy przed wahaniami cen energii elektrycznej na rynku hurtowym limit ceny stanowi cena określona odpowiednio w lit. a lub b, powiększona o średnią wysokość roszczenia należnego temu odbiorcy z tytułu tej umowy sprzedaży energii elektrycznej;
2) dla wytwórcy wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej biomasę limit ceny stanowi cena obliczona na podstawie:
- kosztu zużytego paliwa, z uwzględnieniem kosztu transportu i składowania,
- współczynnika przemiany energii chemicznej paliwa w energię elektryczną,
- marży, wyznaczonej jako 3% ceny energii elektrycznej z rynku dnia następnego obliczonej jako 80% ceny określonej w indeksie TGeBase oraz 20% ceny określonej w indeksie TGePeak dla doby, dla której obliczany jest odpis na Fundusz,
- dodatku inwestycyjnego i na pokrycie kosztów stałych, w wysokości 50 zł/MWh, zgodnie ze wzorem zawartym w Rozporządzeniu;
3) dla wytwórcy wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej hydroenergię limit ceny stanowi 40% ceny referencyjnej w rozumieniu Ustawy o OZE, obowiązującej w dniu obliczania odpisu na Fundusz;
4) dla wytwórcy wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej węgiel brunatny limit ceny stanowi cena obliczona na podstawie:
- kosztu zużytego paliwa wyznaczonego, nie wyższego niż 7,8 zł/GJ,
- jednostkowego kosztu uprawnień do emisji dwutlenku węgla,
- współczynnika przemiany energii chemicznej paliwa w energię elektryczną,
- jednostkowego wskaźnika emisyjności paliwa w zakresie dwutlenku węgla,
- marży, wyznaczonej jako 3% ceny energii elektrycznej z rynku dnia następnego obliczonej jako 80% ceny określonej w indeksie TGeBase oraz 20% ceny określonej w indeksie TGePeak dla doby, dla której obliczany jest odpis na Fundusz,
- dodatku inwestycyjnego i na pokrycie kosztów stałych, w wysokości 50 zł/MWh, zgodnie ze wzorem zawartym w Rozporządzeniu;
5) dla wytwórcy wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej paliwa ciekłe limit ceny stanowi cena obliczona na podstawie:
- kosztu zużytego paliwa,
- jednostkowego kosztu uprawnień do emisji dwutlenku węgla,
- współczynnika przemiany energii chemicznej paliwa w energię elektryczną,
- jednostkowego wskaźnika emisyjności zużytego paliwa w zakresie dwutlenku węgla,
- marży, wyznaczonej jako 3% ceny energii elektrycznej z rynku dnia następnego obliczonej jako 80% ceny określonej w indeksie TGeBase oraz 20% ceny określonej w indeksie TGePeak dla doby, dla której obliczany jest odpis na Fundusz,
- dodatku inwestycyjnego i na pokrycie kosztów stałych, w wysokości 50 zł/MWh, zgodnie ze wzorem zawartym w Rozporządzeniu;
6) dla wytwórcy wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej węgiel kamienny limit ceny stanowi cena obliczona na podstawie:
- kosztu zużytego paliwa,
- jednostkowego kosztu uprawnień do emisji dwutlenku węgla wynikającego z ksiąg rachunkowych,
- współczynnika przemiany energii chemicznej paliwa w energię elektryczną,
- jednostkowego wskaźnika emisyjności zużytego paliwa w zakresie dwutlenku węgla,
- marży, wyznaczonej jako 3% ceny energii elektrycznej z rynku dnia następnego obliczonej jako 80% ceny określonej w indeksie TGeBase oraz 20% ceny określonej w indeksie TGePeak dla doby, dla której obliczany jest odpis na Fundusz,
- dodatku inwestycyjnego i na pokrycie kosztów stałych, w wysokości 50 zł/MWh, zgodnie ze wzorem zawartym w Rozporządzeniu;
7) dla wytwórcy wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej paliwa gazowe, z wyłączeniem biogazu oraz biogazu rolniczego, limit ceny stanowi cena obliczona na podstawie:
- jednostkowego kosztu zużytego paliwa,
- jednostkowego kosztu uprawnień do emisji dwutlenku węgla wynikającego z ksiąg rachunkowych wytwórcy energii elektrycznej,
- współczynnika przemiany energii chemicznej paliwa w energię elektryczną,
- jednostkowego wskaźnika emisyjności zużytego paliwa w zakresie dwutlenku węgla,
- marży, wyznaczonej jako 3% ceny energii elektrycznej z rynku dnia następnego obliczonej jako 80% ceny określonej w indeksie TGeBase oraz 20% ceny określonej w indeksie TgePeak dla doby, dla której obliczany jest odpis na Fundusz,
- dodatku inwestycyjnego i na pokrycie kosztów stałych, w wysokości 50 zł/MWh, zgodnie ze zgodnie ze wzorem zawartym w Rozporządzeniu;
8) dla wytwórcy energii elektrycznej wykorzystującego do wytwarzania energii elektrycznej więcej niż jedno paliwo limit ceny stanowi cena obliczona na podstawie:
- kosztu paliwa wyznaczonego jako średnioważonego jednostkowego kosztu zużytego paliwa oraz średniego jednostkowego kosztu transportu i składowania tego paliwa, ,
- jednostkowego kosztu uprawnień do emisji dwutlenku węgla wynikającego z ksiąg rachunkowych wytwórcy energii elektrycznej,
- współczynnika przemiany energii chemicznej paliwa w energię elektryczną,
- jednostkowego wskaźnika emisyjności paliwa w zakresie dwutlenku węgla,
- marży, wyznaczonej jako 3% ceny energii elektrycznej z rynku dnia następnego obliczonej jako 80% ceny określonej w indeksie TGeBase oraz 20% ceny określonej w indeksie TGePeak dla doby, dla której obliczany jest odpis na Fundusz,
- dodatku inwestycyjnego i na pokrycie kosztów stałych, w wysokości 50 zł/MWh, także zgodnie ze wzorem zawartym w Rozporządzeniu.
W § 3 Rozporządzenia określono limity ceny dla przedsiębiorstw obrotu, oddzielnie dla:
- wolumenu energii elektrycznej będącego przedmiotem sprzedaży do odbiorców końcowych
- wolumenu energii elektrycznej będącego przedmiotem obrotu na giełdzie towarowej, na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, zorganizowanej platformie obrotu prowadzonej przez spółkę prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej giełdę towarową lub w ramach jednolitego łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego prowadzonych przez wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej,
- wolumenu energii elektrycznej będącego przedmiotem obrotu w innej formie (w szczególności na podstawie kontraktów bilateralnych zawieranych z podmiotami innymi niż odbiorcy końcowi).
Limit ceny w umowach z odbiorcami końcowymi, z którymi rozliczenia nie będą oczywiście odbywały się w oparciu o ustawową cenę maksymalną, stanowi iloczyn średniej ważonej wolumenem ceny zakupionej energii elektrycznej w danym dniu oraz marży określonej jako:
- 1,035 powiększony o jednostkowy koszt umorzenia świadectw pochodzenia, w przypadku sprzedaży na giełdach towarowych, na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, zorganizowanej platformie obrotu prowadzonej przez spółkę prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej giełdę towarową lub w ramach jednolitego łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego prowadzonych przez wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej,
- 1,03 powiększony o jednostkowy koszt umorzenia świadectw pochodzenia w przypadkach innych niż określone w lit. a.
Trudności interpretacyjne stwarzać może natomiast ustalenie limitu ceny dla transakcji zawieranych na rynku hurtowym, bowiem wzór do jego obliczenia ustalono odrębnie dla limitu ceny, o którym mowa w ust. 1 lit. a i odrębnie dla limitu ceny, o którym mowa w ust. 1 lit. b Rozporządzenia, a § 3 ust. 1 Rozporządzenia dzieli się w pierwszej kolejności na pkt 1 i 2, z których każdy dzieli się na ppkt oznaczone literami a) i b) każdy.
Do luk i błędów, nie tylko czysto redakcyjnych, w ustawach jesteśmy przyzwyczajeni. Są one nieuniknione, gdy tak ważne regulacje pisze się „na kolanie” i uchwala z dnia na dzień, bez jakichkolwiek konsultacji.
Rozporządzenie ogłoszono w Dzienniku Ustaw 9 listopada, a zgodnie z jego § 5 weszło ono w życie już kolejnego dnia.
Autor:
Adwokat Agnieszka Grzywacz